Papir, izmislili su ga Arabljani a prenet je u Evropu u osmom veku naše ere. U Italiji su u dvanaestom veku nastale velike radionice za ručno pravljenje hartije u kojima se do trinaestog veka proizvodila hartija sa vodenim žigom. Prve fabrike hartije pojavile su se tek početkom devetnaestog veka u Nemačkoj.